Immuniteit: 10 populaire opvattingen onder de loep genomen
Over het immuunsysteem, vaak beschouwd als de eerste verdedigingslinie tegen ziektes in het lichaam, bestaan tal van fabels.
We helpen tien veelvoorkomende misvattingen de wereld uit voor een beter begrip van wat wel (of niet) goed is voor je immuunafweer.
1. Een evenwichtig eetpatroon met veel fruit, groente en andere voedingstoffen volstaat voor een goede immuniteit.
Het is inderdaad nodig om gevarieerd en evenwichtig te eten, maar dat volstaat niet altijd of dat doen niet alle Belgen. Volgens het laatste onderzoek van Sciensano (2016) eet slechts 12% van de Belgen de aanbevolen 5 porties groente en fruit per dag… Die enquête over eetpatronen schetst een onthutsend beeld van het risico op tekorten: 95% van de mannen en 77% van de vrouwen loopt risico op een vitamine D-tekort.
Bepaalde micronutriënten zoals vitamine D, vitamine C, zink en selenium dragen bij aan de normale werking van het immuunsysteem. Een gevarieerd voedingspatroon is essentieel om in deze behoeften te voorzien, maar in bepaalde situaties (restrictieve diëten, weinig zonblootstelling, onevenwichtige voeding) kan de inname onvoldoende zijn. In dat geval kan een aangepaste aanvulling overwogen worden, met inachtneming van de aanbevolen doseringen.
2. "Hoe meer vitamines ik neem, hoe sterker mijn immuunsysteem wordt."
Bepaalde vitamines zoals vitamine C en D zijn cruciaal om het immuunsysteem te ondersteunen. Supplementen kunnen helpen om de natuurlijke afweer te ondersteunen, maar het is belangrijk om het doseeradvies te volgen. Overmatig supplementengebruik blijft afgeraden.
Voor elke vitamine en mineraal bestaan er voedingsreferentiewaarden die als richtlijn dienen om aan de dagelijkse behoeften te voldoen. Sommige van deze nutriënten, zoals vitamine C, dragen bij aan de normale werking van het immuunsysteem en helpen vermoeidheid te verminderen. Ook zink ondersteunt de natuurlijke afweer. Een teveel is echter niet gelijk aan extra voordeel: integendeel, een overmatige inname kan het algemene evenwicht verstoren. Het is daarom aanbevolen om de doseringsinstructies op de producten of die gegeven door een professional te volgen.
3. Je hoeft enkel in de winter aan je immuniteit te denken.
Het is belangrijk om je immuniteit het hele jaar lang te ondersteunen. Met een robuuste weerstand ligt het risico op virus-, bacteriële of schimmelinfecties lager. Wie ziekt wordt, geneest ook sneller dankzij een stevige afweer, wat leidt tot minder ernstige symptomen en een kortere ziekteperiode. In de winter is het meer dan logisch dat je je immuniteit op peil houdt. Het dalende kwik en de droge lucht kunnen zorgen voor een sterkere verspreiding van ademhalingsvirussen zoals verkoudheden en de griep. Bovendien spenderen we dan meer tijd binnen en is er meer nauw contact met andere mensen, wat de kans op overdracht van infecties verhoogt.
In werkelijkheid werk je dagelijks aan je immuniteit. Factoren zoals een evenwichtige voeding, kwalitatieve slaap, regelmatige lichaamsbeweging en stressbeheer spelen voortdurend een rol. Sommige nutriënten, zoals vitamine D (waarvan de natuurlijke synthese afhankelijk is van zonblootstelling), worden vaak minder goed aangevuld in de herfst en winter. Aandacht voor deze elementen gedurende het hele jaar draagt bij aan de normale werking van het immuunsysteem.
4. Antibiotica versterken het immuunsysteem.
Antibiotica zijn niet bedoeld om het immuunsysteem te versterken. Ze doden gericht bacteriën, maar overmatig gebruik kan bijwerkingen veroorzaken en leiden tot antibioticaresistentie. Het is uiterst belangrijk om deze geneesmiddelen verstandig en onder begeleiding van een gezondheidsprofessional te gebruiken.
Antibiotica hebben geen directe rol in het versterken van de natuurlijke afweer. Hun gebruik kan soms de darmflora uit balans brengen, die een belangrijke rol speelt in het algemene functioneren van het lichaam. Een vezelrijke voeding met veel fruit en groenten, samen met een evenwichtige levensstijl, draagt bij aan het behoud van een goede algemene gezondheid, wat indirect de normale immuunfuncties ondersteunt.
5. Stress stimuleert het immuunsysteem.
Bij stress van korte duur (acute stress) kan het lichaam als reactie hormonen zoals cortisol afgeven. Dat hormoon kan tijdelijk een stimulerend effect op het immuunsysteem hebben, wat positief kan zijn in noodsituaties waarin een snelle immuunrespons nodig is. Bij langere blootstelling aan stressfactoren ontstaat er chronische stress, die het immuunsysteem juist verzwakt.
Langdurige blootstelling aan stress kan het hormonale evenwicht verstoren, de slaapkwaliteit verminderen en onevenwichtige eetgewoonten bevorderen — allemaal factoren die indirect de normale werking van de natuurlijke afweer beïnvloeden. Zorgen voor je mentale gezondheid, regelmatig bewegen en ontspanningstechnieken toepassen (zoals bewuste ademhaling of hartcoherentie) behoren tot de handelingen die bijdragen aan het algemene evenwicht van het lichaam, inclusief het immuunsysteem.
6. Slaap heeft weinig impact op het immuunsysteem.
Slaap heeft een cruciale invloed op het immuunsysteem. Kwaliteitsslaap bevordert niet alleen de aanmaak van cytokines, essentiële stofjes voor de immuunregulatie, maar stimuleert ook de aanmaak van immuuncellen. Op lange termijn kan een slaaptekort de immuunrespons verstoren.
Voldoende slapen – zowel qua duur als kwaliteit – draagt bij aan het evenwicht van talrijke biologische processen, waaronder deze die verband houden met de natuurlijke afweer. Studies tonen aan dat korte of verstoorde nachten gepaard gaan met een lagere immunologische waakzaamheid. Om de slaapkwaliteit te verbeteren, wordt aangeraden om een regelmatig ritme aan te houden, schermen voor het slapengaan te vermijden en een rustige, ontspannende slaapomgeving te creëren.
7. Kinderen hoeven hun immuunsysteem niet te versterken.
Het immuunsysteem van kinderen ontwikkelt zich nog volop, wat echter niet betekent dat kinderen hun afweer niet hoeven te versterken. Regelmatige blootstelling aan ziektekiemen, evenwichtige voeding en beweging helpen specifiek om het immuunsysteem van kinderen te versterken.
Tijdens de kindertijd ontwikkelt de adaptieve immuniteit zich geleidelijk. Een gevarieerd voedingspatroon – rijk aan fruit, groenten, eiwitbronnen en essentiële vetzuren – levert de nodige nutriënten die bijdragen aan de normale werking van het immuunsysteem. Nutriënten zoals vitamine D en zink dragen eveneens bij aan deze functies. Lichamelijke activiteit aangepast aan de leeftijd en een herstellende nachtrust ondersteunen dit evenwicht extra.
8. Intensief sporten stimuleert altijd het immuunsysteem.
Hoewel gematigd sporten het immuunsysteem kan versterken, kunnen intensieve en frequente work-outs de immuunrespons net tijdelijk verzwakken. Het is essentieel om een evenwicht te vinden. Zo ondersteun je je algemene gezondheid zonder je immuniteit te schaden.
Sporten is gunstig voor zowel de fysieke als mentale gezondheid en draagt indirect bij aan de normale werking van het immuunsysteem. Zeer intensieve fysieke inspanning, zonder voldoende herstel, kan daarentegen tijdelijk een kwetsbare periode veroorzaken. Omgekeerd bevordert regelmatige en matige activiteit de bloedsomloop, vermindert ze stress en bevordert ze een betere slaap – allemaal factoren die de natuurlijke afweer ondersteunen.
9. Suikerrijk voedsel verzwakt het immuunsysteem.
Het immuunsysteem wordt zwakker als je te veel suikerrijk voedsel eet, vooral voeding met toevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten. Dat type voeding speelt een rol bij chronische ontstekingen, die de werking van de immuuncellen in het gedrang brengen. Bovendien kan suiker de werkzaamheid van de witte bloedcellen verlagen, de darmflora verstoren, de activiteit van de natuurlijke killercellen afzwakken en leiden tot voedingstekorten.
Een voeding die rijk is aan zoete, sterk bewerkte producten laat vaak minder ruimte voor voedzame opties. Toch dragen micronutriënten zoals vitamine C, zink, vitamine B6 en selenium bij aan de normale werking van het immuunsysteem. Door sterk bewerkte voedingsmiddelen te beperken en te kiezen voor verse, onbewerkte producten met veel vezels, ondersteun je beter de natuurlijke afweer.
10. Vanaf 50 jaar is het nog belangrijker om je immuniteit te ondersteunen.
Wanneer we verouderen, wordt ons immuunsysteem wat minder efficiënt. Op voedingsvlak vermindert met de leeftijd de opname van bepaalde essentiële micronutriënten, zoals vitamine B12, zink en vitamine D. Daarom is het belangrijk om vanaf 50 jaar bewuster aandacht te besteden aan de ondersteuning van het immuunsysteem. Dit kan onder meer via een evenwichtige voeding, regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap en – indien nodig – geschikte voedingssupplementen.
Vier nieuwe gezondheidsproducten voor de immuniteit
Vier nieuwe gezondheidsproducten voor de immuniteit
Met de terugkeer van de seizoensziektes en coronabesmettingen wordt ons immuunsysteem op de proef gesteld…
We hebben 4 innovatieve, toegankelijke gezondheidsproducten met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding ontwikkeld om het immuunsysteem te ondersteunen.